De Verenigde Staten hebben in de nacht van donderdag op vrijdag 59 kruisraketten afgevuurd op een Syrische luchtmachtbasis. De luchtaanvallen zijn een vergelding voor de gifgasaanval dinsdag in Khan Sheikhoun.
De VS heeft het Syrische leger nog niet eerder direct aangevallen. Het land is wel betrokken bij luchtaanvallen op doelen van Islamitische Staat (IS) en Al-Qaeda in Syrië.
De Tomahawk-kruisraketten werden gericht op de Shayrat-basis, in de buurt van Homs, van waar de gifgasaanval volgens de VS is uitgevoerd. De Amerikanen houden de Syrische president Bashar al-Assad verantwoordelijk voor deze aanval, die aan tientallen burgers het leven kostte.
De raketten zijn afgevuurd vanaf de Amerikaanse marineschepen USS Ross en USS Porter, gelegen in het oostelijke gedeelte van de Middellandse Zee. Het Pentagon liet weten dat een startbaan, vliegtuigen en brandstofpunten zijn getroffen. Een Amerikaanse functionaris sprak van een voltooide operatie.
Volgens het Syrisch leger zijn er zeker zes mensen om het leven gekomen en zeven gewonden gevallen. Er zouden ook burgers zijn gedood in dorpjes bij de basis. De Syrische legerleiding noemde de beschieting een daad van ''brute agressie'' die de VS tot ''partner'' maakt van terreurgroepen als Islamitische Staat.
De legertop kondigde aan te reageren op de aanval door verder te gaan met het ''verpletteren van het terrorisme'' in Syrië. De Syrische minister Ramez Turjman (Informatie) noemde de Amerikaanse aanval met kruisraketten eerder ''beperkt'' en zei geen verdere escalatie te verwachten.
De gouverneur van Homs, Talal Barazi, laat weten dat er bij de luchtaanval veel materiële schade is gemaakt en dat hulpdiensten en bluswerkzaamheden al uren gaande zijn.
De gouverneur zei verder dat de luchtaanval vooral de doelstellingen van gewapende terroristische groepen en Islamitische Staat heeft gediend. "Het Syrische leiderschap en het Syrische beleid zal er niet door veranderen", zei Barazi.
Volgens bronnen binnen het Syrische leger zou de basis "zo goed als verwoest" zijn. Het Kremlin meldt dat er geen Russische slachtoffers zijn gevallen.
De Amerikaanse president Donald Trump zei in een verklaring dat hij bevel had gegeven voor een militaire aanval op een luchtmachtbasis in Syrië van waaruit de aanval met chemische wapens was uitgevoerd. Volgens de president bestaat er geen twijfel dat het Syrische regime de aanval met verboden chemische wapens heeft uitgevoerd.
Trump deed een beroep op "beschaafde landen om samen met ons een einde te maken aan het bloedvergieten in Syrië". De president zei dat de aanval op Syrië "vitaal voor het nationale veiligheidsbelang" van de VS is.
"Jaren van eerdere pogingen om het gedrag van Assad te veranderen hebben allemaal gefaald. Ondertussen wordt de vluchtelingencrisis erger en destabiliseert de hele regio. Dit zorgt voor gevaar voor de VS en zijn bondgenoten", aldus Trump.
Op de Syrische staatstelevisie wordt de aanval afgedaan als een "daad van agressie". Een leider van de Syrische rebellen heeft opgeroepen tot internationale luchtaanvallen op alle Syrische luchtmachtbases.
Het Pentagon laat weten dat het Rusland van te voren op de hoogte heeft gesteld over de aanval. Volgens het Amerikaanse leger zijn er geen doelen op de luchtmachtbasis geraakt waar de Russen aanwezig zouden zijn. Er is hierover veelvuldig contact geweest met het Russische leger via een communicatielijn tussen de VS en Rusland, die eerder was gebruikt om incidenten tijdens de acties tegen IS te voorkomen.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Rex Tillerson, zegt dat de VS "geen goedkeuring hebben gevraagd aan Moskou" voor de aanval. Volgens hem hebben de Russen gefaald in het tonen van hun verantwoordelijkheid en laat Trump met de aanval zien dat hij bereid is op treden als landen "te ver gaan".
Het Kremlin stelt dat de VS met de aanval, die Trump een reactie op de gifgasaanval in de provincie Idlib noemde, "internationale wetten heeft gebroken. Dit is een daad van agressie tegen een soevereine staat".
Rusland heeft de overeenkomst met de VS opgeschort over het voorkomen van ongelukken bij luchtaanvallen boven Syrië. Dit heeft het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken vrijdag bekendgemaakt.
Tillerson kondigde donderdag al aan dat "er internationaal stappen ondernomen zullen worden om af te komen van president Bashar al-Assad". De minister deed zijn uitspraken nadat hij donderdag overleg had met zijn Russische collega Sergej Lavrov, zo meldt een medewerker van het Witte Huis aan Reuters.
Trump zou donderdag tegen een aantal Congresleden hebben gezegd dat hij een militaire actie overweegt in Syrië als vergelding voor de inzet van chemische wapens deze week. Hij zou hiervoor het oordeel hebben willen horen van de minister van Defensie James Mattis.
Rusland waarschuwde de VS donderdag bij de Verenigde Naties vanwege de uitlatingen over een mogelijke militaire actie in Syrië.
De verandering van de visie van de VS op Syrië is opvallend. Nikki Haley, de VN-ambassadeur van de VS, gaf onlangs aan dat het verdrijven van Assad niet meer de prioriteit was voor de Amerikanen. Daarbij stelde Haley woensdag dat als het de VN niet lukt om gezamenlijk stappen te ondernemen, landen wellicht "gedwongen zijn zelfstandig tot actie over te gaan."
Van onze verslaggever Ruben Wijnstra
bron: NU.nl
bron foto: realclear.com